آخرین زلزله های ایران و نواحی مجاور

دنیای اطلاعات: مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران کار ثبت و تعیین­ محل زمین‌لرزه‌ها را از سال ۱۳۳۷ هجری شمسی (۱۹۵۸ میلادی) با احداث اولین ایستگاه لرزه‌نگاری در تهران آغاز نمود. در دهه ۱۹۶۰ میلادی ایستگاه‌های لرزه‌نگاری کشور به ۵ ایستگاه آنالوگ نصب شده در شهرهای تهران، تبریز، مشهد، شیراز و کرمانشاه توسعه یافت که از این بین، ایستگاه‌های تبریز، مشهد و شیراز زیرمجموعه شبکه لرزه‌نگاری استاندارد جهانی (WWSSN) بودند. در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی (۱۹۷۵ میلادی) یک آرایه ۷ ایستگاهی درون‌چاهی موسوم به آرایه بلند دوره ایران (ILPA) برای اهداف خاص و نیز فراهم آوردن اطلاعات لرزه‌ای مناسب جهت تحقیقات زلزله‌شناسی در جنوب غربی تهران راه‌اندازی شد.
مؤسسه ژئوفیزیک در سال‌ ابتدایی دهه ۱۳۶۰ هجری شمسی در چند نقطه دیگر نیز از جمله بروجن، مینودشت، مهاباد، قمصر و قلعه‌قاضی هرمزگان ایستگاه‌های لرزه‌نگاری آنالوگ راه‌اندازی نمود که فرایند ثبت و گزارش زمین‌لرزه‌های کشور تا سال ۱۳۷۴ توسط این ایستگاه‌ها صورت می‌‌‌گرفت. با تأمین لرزه‌نگارهای دیجیتال و تجهیزات انتقال اطلاعات تله‌متری، ابتدا در سال ۱۳۷۴ شبکه‌های لرزه‌نگاری دیجیتال تهران و تبریز راه‌اندازی گردید و پس از آن در سال­های بعد شبکه‌های لرزه‌نگاری در دیگر نقاط کشور به مرور توسعه یافتند.
از ۱۳۰ ایستگاه لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشوری، ۸۰ ایستگاه با لرزه‌نگارهای باندپهن و ۴۹ ایستگاه با لرزه‌نگارهای کوتاه­دوره تجهیز شده‌اند و ایستگاه SRO مشهد با تجهیزات درون‌چاهی در حال فعالیت است. ایستگاه‌های کوتاه­دوره مرکز لرزه‌نگاری کشوری مجهز به لرزه‌نگارهای SS1 و ایستگاه‌های باندپهن مجهز به لرزه‌نگارهایTrillium یا CMG3 هستند.
بیش از چهار دهه فعالیت‌های ثبت و تعیین پارامترها و اطلاع‌رسانی زمین‌لرزه‌های کشور توسط بخش زلزله‌شناسی مؤسسه ژئوفیزیک، با توجه به توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری محلی، این مؤسسه در سال ۱۳۸۲ اقدام به راه‌اندازی مرکز لرزه‌نگاری کشوری نمود. مطابق مصوبات هیات محترم وزیران (مصوبه شماره ۲۱۹۱۴/۲۸۸۵۱ مورخ ۱۲/۹/۱۳۸۲ و مصوبه شماره ۲۳۱۵۷/ت۳۳۳۰۲ ک، مورخ ۱۸/۴/۱۳۸۴)، مرکز لرزه‌نگاری کشوری به عنوان مسئول مدیریت داده‌های لرزه‌ای کشور وظیفه خطیر اطلاع‌رسانی رویداد زمین‌لرزه‌ها و توسعه شبکه‌ها و ایستگاه‌های لرزه‌نگاری در سطح کشور را بر عهده دارد. از شهریور ماه ۱۳۸۴ با دریافت اطلاعات ایستگاه های لرزه‌نگاری سراسر کشور در این مرکز، امکان اطلاع رسانی رویداد زمین ‌لرزه‌های کشور با دقت و سرعت عمل بیشتر فراهم گردید.

علت بروز زمین لرزه چیست؟

متخصصان علت بروز زمین لرزه را به دو صورت علمی بیان کرده اند:

• گسل
• زمین لرزه آتشفشانی-زمین‌ساختی

مقیاس های اندازه گیری زمین لرزه

برای زمین لرزه ها، مقیاس های مختلفی به منظور اندازه گیری، آن ها در نظر گرفته شده است. این مقیاس ها معمولا برای بررسی میزان بزرگی و شدت تخریبی زلزله ها صورت می گیرد. از جمله این مقیاس ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقیاس بزرگای گشتاوری
• مقیاس شدت مرکالی
• مقیاس بزرگی ریشتر

مقیاس ریشتر زلزله چیست؟

مقیاس ریشتر (Richter magnitude scale) نوعی مقیاس برای اندازه گیری شدت انرژی آزاد شده می باشد، که در هر زلزله رخ می دهد. هم اکنون از این مقیاس در سنجش شدت زلزله ها استفاده نمی شود چرا که مقیاس بزرگای گشتاوری دقیق تر بوده و کاستی های مقیاس ریشتر را می پوشاند. مقیاس سنجش ریشتر، ۱ تا ۸ است.

پیش لرزه زمین لرزه چیست؟

پیش لرزه معمولا پیش از وقوع زمین لرزه اصلی و شدید رخ می دهد. زمانی می توان پیش لرزه ها را تشخیص داد، که بازه ای از زمین لرزه های رخ داده در اختیار داشته باشیم. در باور عمومی بدین صورت است که اگر یک زلزله کوچک احساس شود، آن را پیش لرزه تلقی می کنند و منتظر زمین لرزه بزرگ تری خواهند بود. به همین دلیل تمهیداتی می چینند تا از آسیب ها دور بمانند.

پس لرزه چیست؟

پس لرزه نیز، نوعی زلزله است که شدت آن شبیه به پیش لرزه است و کمتر از زمین لرزه اصلی است اما بعد از زمین لرزه اصلی رخ می دهد. پس لرزه می تواند موجب آرامش خیال باشد بدین صورت که زمین لرزه اصلی رفع شده و خطر دور است. اما در این باره توجه داشته باشید که گاهی یک پس لرزه، به عنوان پیش لرزه ی زلزله اصلی دیگری به شمار می آید. پس لرزه ها گاهی روزها و ماه ها طول می کشند و به طور مرتب زمین را می لرزانند.